Przyczyny chorób sercowo-naczyniowych. Jak się chronić.

Kluczowe fakty WHO

• Choroby układu sercowo-naczyniowego są jedną z najczęstszych przyczyn śmierci na całym świecie, więcej osób umiera co roku z powodu zaburzeń układu krążenia niż z jakiejkolwiek innej przyczyny.

• Szacuje się że w 2015 roku z powodu chorób układu naczyniowo-sercowego zmarło blisko 17,7 miliona osób, co stanowi aż 31% wszystkich zgonów na całym świecie. Spośród tych zgonów około 7,4 miliona spowodowane zostały przez chorobę wieńcową, natomiast ok 6,7 miliona z powodu udaru mózgu.

• Ponad ¾ zgonów z powodu chorób układu naczyniowo-sercowego miała miejsce w krajach o niskim i średnim dochodzie.

• Większości chorób układu sercowo-naczyniowego można zapobiec, zmieniając niezdrowy tryb życia, który przyczynia się do zwiększenia ryzyka zachorowania, a którym są: niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, czy szkodliwe skutki zbyt dużego spożycia alkoholu.

• Osoby chorujące lub te których ryzyko zachorowania jest wysokie ze względu na już występujące nadciśnienie, cukrzycę czy podwyższony cholesterol, potrzebują wczesnego diagnozowania jak również szerokiej wiedzy na temat radzenia sobie z chorobą oraz metod i zachowań obniżających ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Opracowano na podstawie “Global Atlason cardiovascular diseaseprevention and control” - opracowanym przez the World Health Organization in collaboration with the World Heart Federation and the World Stroke Organization.

Rodzaje chorób układu krążenia

Choroby układu sercowo-naczyniowego to grupa zaburzeń naczyń krwionośnych oraz serca, które obejmują:

• choroby niedokrwienne serca (choroba wieńcowa) – niedostateczne w stosunku do potrzeb zaopatrzenie serca w krew przez naczynia wieńcowe,
• choroby naczyń krwionośnych,
• choroby żył obwodowych,
• choroby reumatyczne serca,
• wrodzone wady serca – anatomiczna nieprawidłowość budowy serca powstająca podczas rozwoju płodu,
• zakrzepica żył i zatorowość płucna – zwężenie lub zamknięcie tętnic lub żył przez materiał zatorowy, najczęściej skrzeplin,

Atak serca i udar mózgu są najczęściej nagłymi zdarzeniami, spowodowanymi zatorami przepływu krwi do serca lub mózgu. Najczęstszymi powodami jest gromadzenie się substancji tłuszczowych na wewnętrznych ściankach naczyń krwionośnych, które z czasem doprowadzają do ich zwłóknienia i zwapnienia oraz pęknięcia blaszki miażdżycowej. W efekcie doprowadza to do wytworzenia się skrzepliny, która całkowicie zamyka światło naczynia blokując przepływ krwi do serca czy mózgu.

Przyczyną ataków serca i udaru mózgu jest zwykle występowanie i skutki, kombinacji czynników ryzyka doprowadzających z czasem do zmian miażdżycowych powodujących zwężenie lub niedrożność naczyń krwionośnych, do których należą:

• uzależnienie od nikotyny,
• niezdrowa dieta,
• permanentny stres,
• nadwaga, otyłość,
• brak regularnej aktywności fizycznej,
• zbyt duże spożycie alkoholu,
• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• wysoki cholesterol.

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia?

Najważniejszymi czynnikami ryzyka zachorowania na choroby serca i naczyń – na które sami mamy wpływ - to: niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu i spożywanie szkodliwych dawek alkoholu. Zwiększone ryzyko zachorowania występuje także u osób które zmagają się z podwyższonym ciśnieniem krwi, stężeniem glukozy czy lipidów we krwi, także u osób z nadwagą lub dużą otyłością.  W obecnych czasach z łatwością można stwierdzić czy zmierzyć podwyższone ryzyko chorobowe, zarówno w placówkach opieki zdrowia, jak również przez własną obserwację organizmu i zdanie sobie sprawy z niezdrowych skutków określonych zachowań.

Wykazano że zaprzestanie palenia tytoniu, zmniejszenie zawartości soli w diecie, zwiększenie spożywania owoców i warzyw, unikanie niezdrowych dawek alkoholu oraz regularna aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób naczyniowo-sercowych. Zwiększenie świadomości co do niezdrowych nawyków, regularnie wykonywanie badania krwi, wczesne wykrywanie i leczenie nadciśnienia i cukrzycy również przyczyni się do zmniejszenia ryzyka i zapobiegnie zawałom serca i udarom mózgu. 

Jakie są typowe objawy chorób sercowo-naczyniowych

Objawy zawału serca i udaru mózgu - Bardzo często nie obserwuje się objawów już istniejącej choroby, a atak serca lub udar mózgu, są pierwszym ostrzeżeniem o chorobie. 

Objawy zawału serca obejmują:

1. ból lub dyskomfort w środku klatki piersiowej;
2. ból lub dyskomfort w ramionach, łopatkach, łokciach, szczęce lub plecach, a czasem nawet w nadbrzuszu.

Ponadto mogą wystąpić:

1. trudności z oddychaniem, uczucie duszności, osłabienie,
2. uczucie mdłości lub wymioty,
3. uczucie niepokoju, a nawet duży strach,
4. zawroty głowy, pocenie się, bladość na twarzy. 

Kobiety częściej skarżą się na występującą duszność, nudności, wymioty, bóle pleców lub szczęki.

 Objawy udaru mózgu obejmują:

1. nagły niedowład mięśni jednej połowy ciała ( twarzy, ramienia lub nogi),
2. nagłe drętwienie mięśni jednej połowy ciała ( twarzy, ramienia lub nogi),
3. zaburzenia świadomości,
4. zaburzenia mowy i jej zrozumienia,
5. połowiczne zaburzenia widzenia,
6. trudności w poruszaniu się, zawroty głowy, utrata równowagi lub koordynacji,
7. silny ból głowy bez znanej przyczyny,
8. omdlenia lub nieprzytomność.

Osoby cierpiące na takie objawy powinny natychmiast zgłosić się do lekarza

Co to jest reumatyczna choroba serca?

Gorączka reumatyczna jest spowodowana nieprawidłową reakcją organizmu na zakażenie bakteriami paciorkowców, które wywołują ból gardła (angina) lub zapalenie migdałków u dzieci. Gorączka wywołuje stany zapalne w sercu, tworząc nacieku komórkowe które martwiejąc i bliznowaciejąc doprowadzają do uszkodzenia zastawek serca, a przez co niewydolności krążenia i w konsekwencji uszkodzenia mięśnia sercowego.

Choroba dotyka przede wszystkim dzieci między 10 a 12 rokiem życia w krajach rozwijających się, szczególnie tam, gdzie powszechne jest ubóstwo. Ogólnie około 2% zgonów związanych z chorobami układu krążenia dotyczy reumatycznej choroby serca.

Objawy reumatycznej choroby serca obejmują:

1. duszność,
2. uczucie zmęczenia,
3. nieregularne bóle serca,
4. ból w klatce piersiowej,
5. omdlenie.

Objawy gorączki reumatycznej obejmują:

1. gorączkę,
2. ból i obrzęk stawów,
3. zwiększone OB., wysoki poziom leukocytów,
4. nudności,
5. skurcze żołądka,
6. wymioty.

Co zrobić by zmniejszyć ryzyko zachorowania na choroby układu naczyniowo-sercowego:

Bądź świadomy zagrożeń

Dbaj o swoją dietę, nie jedź śmieciowego pożywienia, czytaj etykiety i rezygnuj z wysoko przetworzonej, niskiej jakości żywności, zadbaj by w Twojej diecie było mniej soli i cukru, a więcej warzyw i owoców. Odpowiednio nawadniaj swój organizm, zrezygnuj z nadmiernego spożycia alkoholu.

Rzuć palenie.

Zwiększ aktywność fizyczną, wcale nie muszą to być forsowne treningi, zamiast siedzenia przed telewizorem idź na spacer, skorzystaj z coraz popularniejszych miejskich rowerów czy budowanych coraz częściej parkach aktywności, zapisz się na basen, jogę, na coś co Ci się podoba i przyjemnie spędzisz, aktywnie czas ! Liczy się regularność !

Wykonuj regularnie kompleksowe badania krwi i konsultacje z lekarzem pierwszego kontaktu, które mogą przyczynić się do wczesnego wykrycia problemów zdrowotnych.

Kontroluj masę ciała i ilość tkanki tłuszczowej – możesz to robić w zaciszu swojej łazienki na prostym analizatorze składu ciała.

Jeżeli zmagasz się już z jakąś chorobą zwiększającą ryzyko, nie zaniedbuj wizyt u lekarza, regularnie kontroluj ciśnienie krwi.

Pamiętaj o tym żeby się zregenerować, życie pędzi, a my wraz z nim często zapominając o relaksie i wypoczynku.

Chciej sam(a) zmienić swoje niezdrowe nawyki ! Kieruj się mądrą zasadą: Lepiej zapobiegać niż leczyć !